عبدالوهاب البیاتی
عبدالوهاب البیّاتی در سال ۱۹۲۶م در بغداد متولد شد و در اگوست ۱۹۹۹ چشم از جهان فروبست. او یکی از شاعران نوگرای عرب و عراقی است.
محتویات
شعر البیاتی
اشعار البیاتی دارای مضامین انسان دوستانه و ظلم ستیز است و در نگاه و زبان شعری اش اساطیر جای شایسته ای دارند. البیاتی به خاطر آوارگی، مهاجرت و تبعید همیشه در سفر بوده و این سفر و گذار در شعرهای او بازتاب یافته است. شعرهای او در گذار از سرزمین ها است که ویژگی های ذهنی و زبانی خود را می یابد.
«او تجربه شاعر را سفر در اعماق حیات و گسستن از اقلیمی و پیوستن به اقلیمی دیگر می داند. دورنمای شعر او در تحلیل نهایی، سفر کردن و کوچ است. این سفر پایانی ندارد، چرا که زندگی و تکامل پایانی ندارد».
بسان سایر شاعران نوگرای عرب، او تحت تأثیر شعرای اروپایی و امریکایی و شاعرانی مانند «ناظم حکمت»، «آراگون»، «پابلو نرودا» و «تی.اس.الیوت» قرار داشت.
بعضی از اشعار او نظیر «بازار روستا» متأثر از مکتب تصویرگرایان بود و بعد از آشنایی با الیوت از آنها فاصله گرفت. «البیّاتی، قبل از آن که از تصویرگرایان فاصله بگیرد، با الیوت دیدار می کند». او دوستی عمیقی با نزار قبانی، محمد فیتوری، بدر شاکر السیاب، فالح البیاتی، محمود درویش و بلند الحیدری داشت.
اشعار او به زبانهای روسی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، اسپانیایی، چینی و یوگسلاوی برگردانده شده است؛ آهنگساز روسی «اسپنسکی» با اقتباس از شعر ۲۰ قصیده در وین وی، برگرفته از کتاب کلمه هایی که نمی میرند آهنگی ساخت و به رهبری موسیقدان بزرگ شوستاکویچ و به همراهی اوسپنسکی به اجرا درآمد».
آثار
البیّاتی بیست و هفت مجموعه شعر و یک نمایشنامه دارد:
- دیوان ملائکة و شیاطین ۱۹۵۰م
- أباریق مهشمة ۱۹۵۵م
- المجد للأطفال والزیتون ۱۹۵۶م
- رسالة إلى ناظم حکمت ۱۹۵۶م
- أشعار فی المنفى ۱۹۵۷م
- عشرون قصیدة من برلین ۱۹۵۹م
- کلمات لاتموت ۱۹۶۰م
- طریق الحریة (بالروسیة) ۱۹۶۲م
- سفر الفقر والثورة
- النار والکلمات ۱۹۶۴
- الذی یأتی ولا یأتی ۱۹۶۶م
- الموت فی الحیاة ۱۹۶۸م
- تجربتی الشعریة ۱۹۶۸م
- عیون الکلاب المیتة ۱۹۶۹م
- بکائیة إلى شمس حزیران والمرتزقة ۱۹۶۹م
- الکتابة على الطین ۱۹۷۰م
- یومیات سیاسی محترف ۱۹۷۰م
- قصائد حب على بوابات العالم السبع ۱۹۷۱م
- سیرة ذاتیة لسارق النار ۱۹۷۴م
- کتاب البحر ۱۹۷۵م
- قمر شیراز ۱۹۷۵م
- صوت السنوات الضوئیة ۱۹۷۹م
- بستان عائشة ۱۹۸۹م
- کتاب المراثی ۱۹۹۵
- الحریق ۱۹۹۶
- خمسون قصیدة حب ۱۹۹۷
- البحر بعید أسمعه یتنهد ۱۹۹۸
- ینابیع الشمس - السیرة الشعریة ۱۹۹۹
و دیوان عبدالوهاب البیاتی چاپ شده که کتابهای شعر او را در سه قسمت دربرمی گیرد و انتشارات دارالعودة بیروت به سال ۱۹۷۲م آن را چاپ کرده است. از دیگر ابتکارهای ادبی او نمایشنامه محاکمه در نیشابور به سال ۱۹۷۳م است. مکالمات و گفتگوهای خود را نیز در کتابی بنام کنت أشکو إلى الحجر گرد آورده است.
نقد آثار
منتقدان عرب و غیرعرب بسیاری به نقد و بررسی آثار عبدالوهاب البیاتی پرداختند. از جمله این آثار:
- ۱۹۵۴ "عبدالوهاب البیاتی و شعر جدید عراق"/دکتر احسان عباس/چاپ بیروت
- ۱۹۵۸ "عبدالوهاب البیاتی پدر شعر نو"/مجموعه مقالات/همراه با مقالاتی از دکتر علی الراعی، عبدالرحمن الشرقاوی، نهاد التکرلی و...
- ۱۹۵۸ "البیاتی شاعر پیکار و انسانیت"/دانشنامه خانم «نورس کم نقش» در دانشگاه سوریه
- ۱۹۶۲ "عبدالوهاب البیاتی شاعر و مبارز"/پایان نامه دانشگاهی قاسم نسیموف در دانشگاه تاجیکستان
- ۱۹۶۲ "عبدالوهاب البیاتی زندگی و آثار"/دانشنامه خانم المیرا علیزاده در دانشگاه باکو
- ۱۹۶۶ مجموعه مقالاتی در کتاب "رنج انسان معاصر در شعر البیاتی"/چاپ قاهره با مقالاتی از ناظم حکمت، دکتر کارل بتراجک، محمودامین الطالم، نزار قبانی...
منابع
- بهمن ساكی، شعر عبدالوهاب البیاتی، در دسترس در سایت جهة الشعر
- سایت الحکواتی